آيا عربستان به دنبال آتش بس است؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ دولت سعودی در 21 فروردین ماه همزمان هم اعلام آتش بس کرد هم بر شدت بمباران های خود بر یمن افزود. علاوه بر آنکه نیروهای بیشتری را برای سازماندهی حملاتی وسیع به مواضع انصارالله در مأرب، جوف و البیضا منتقل كرد. اگر دولت سعودي خواستار آتش بس است چرا بمباران يمن را تشديد كرده است؟ آيا پيشروي انصارالله مي تواند به پيروزي راهبردي در دفاع از يمن منتهي شود؟ براي آگاهي از سناریوهاي چهارگانه محتمل برای آتش بس در يمن خوب است آگاهی اجمالی از شرایط روز  یمن داشته باشيم؛

وضعیت میدانی جبهه هاي درگيري

پیشروی نیروهای دولت نجات ملی یمن به رهبری انصارالله در استان های مأرب و جوف چنان بر دولت متجاوز سعودی سخت آمده که ارتش سعودی برای کاستن از توان انصارالله، همه جبهه های درگیری را فعال کرد؛ اشغالگران از مرز صعده و جيزان در شمال تا الحدیده در غرب و نیز استان البیضا در جنوب به مواضع انصارالله یورش بردند اما در همه موارد شکست خورد.

در حالیکه دولت سعودی از آتش بس سخن می گفت نیروهای زبده کاماندویی خود را به مأرب و نیز ساحل ابین در جنوب آورد که در هر دو مورد به محض پیاده شدن آنها، توسط موشک های انصارالله پذیرایی شده و از کارکرد نظامی خود را از دست دادند.

در منطقه قانیه استان البیضا نیز حمله ارتش سعودي شکست خورد. در استان جوف نیز انصارالله ابتدا از پایگاه خنجر عقب نشست سپس با ضد حمله آن را بازپس گرفت. در همه این موارد تلفات بسیاری به نیروهای زبده سعودی وارد آمد.

کار به جایی رسیده که ارتش سعودی از مواضع خود تصور دقیقی ندارد؛ برای مثال هواپیماهای سعودی مواضع خود را در ایستگاه پمپاژ کوفل بمباران کردند و فرماندهان خود را کشتند در حالیکه آن انصارالله در پایگاه کوفل مستقر بود که با محل بمباران چند کیلومتر فاصله داشت.

از طرف دیگر ارتش و کمیته های مردمی انصارالله که برای تحقق آزادی مردم گرفتار در دست نیروهای اشغالگر سعودی می جنگند هر روز بیشتر به آزادی کشورشان نزدیک می شوند. آنها ابتدا توانستند آزادسازي جوف را تكميل كنند سپس برای بیرون راندن نیروهای حزب اصلاح كه مزدور سعودي است از استان مأرب متمركز شدند.

انصارالله توانست پایگاه کوفل در غرب شهر مأرب و پادگان های لبنات و خنجر در شرق حزم مرکز استان جوف را از کنترل مزدوران سعودی خارج سازد. حال اگر دو پايگاه كنايس و صحن الجن در شمال مأرب  و نيز دو پايگاه ماس و الجفره در غرب شهر مأرب نيز آزاد شود، قطعا مأرب از كنترل مزدوران سعودي خارج مي شود.

چرا مأرب استاني راهبردي است

استان نفت خیز مأرب مرکز اقتصادی یمن محسوب می شود که هم قابلیت تامین انرژي، برق و آب استانهای مجاور به ویژه صنعا را دارد هم از سالها قبل نفت و گاز را از طریق استان شبوه در ساحل دریای عمان به خارج صادر می کرد. از زمانی که دولت سعودی به یمن حمله کرد این استان در اختیار حزب اصلاح قرار داد تا بتواند از اعضای آن حزب به عنوان مزدور در سراسر بمن استفاده کند.

بعد از پیروزی انصارالله در عملیات (بنیان مرصوص) قبایل جوف و مأرب با انصارالله متحد شدند تا حزب اصلاح را كه بر مردم ستم مي كرد از این دو استان بیرون کنند. بمباران های وحشیانه، پیشنهاد آتش بس، وعده کلان دلار برای رهبران قبایل، بخشی از واکنش های شتابزده سعودی است.

اکنون قبایل استان مأرب با انصارالله همراستا شده اند و حزب اصلاح هیچ پشتوانه مردمی برای ادامه حضور در مأرب را ندارد در نتیجه با تداوم پیشروی انصارالله می توان به آزادی مأرب امیدوار بود.

در آن صورت از شدت فشار معیشتی بر مردم تحت محاصره یمن کاسته می شود چرا که دولت نجات ملی می تواند به منابع انرژی دست یافته و از تاثیر محاصره اقتصادی بكاهد. این امر توان انصارالله برای ادامه راه تا آزادی کامل یمن را دو چندان میکند.

آزادي مأرب، نقطه عطف جنگ يمن

حزب اصلاح مهمترين مزدور سعودي در داخل يمن است كه نقش پياده نظام آنان را بازي مي كند. آنها براي راضي نگه داشتن سعودي حتی نقش مرزباني را هم در مرزهاي استان هاي جنوبي عربستان ايفا مي كنند. هر چند با شكست هاي اخير بر حفظ كنترل خود بر مأرب متمركز شده اند.

در صورتی که مردم مأرب هوادار حزب اصلاح نیستند اما آن حزب با اشغالگری مأرب را به پایتخت خود تبدیل کرده است. از این رو با شکست در مأرب می توان به فروپاشی سازمان رزم حزب اصلاح در یمن امید داشت چرا كه این حزب در جنوب یمن هم با شورای انتقالی درگیر است و در پاییز گذشته نیز در شمال صعده شکست دندانشکنی از انصارالله خورده بود.

بنابراین دولت سعودی تلاش می کند به هر قیمت مأرب را در چنگال خود نگه دارد تا هم حزب اصلاح حفظ شود هم انصارالله از منابع انرژي مأرب دور بماند. از اين رو هم بر شدت بمباران می افزاید تا مانع از پیشروی انصارالله شود هم با ادعای آتش بس سعی در جنگ روانی در داخل یمن علیه انصارلله شود. 

حضور انصارالله در مأرب به معني رسيدن جنگ يمن به نقطه عطف خود است. چراكه با اين پيروزي هم مشكل انرژي دولت نجات ملي حل مي شود هم اشغالگران نمی توانند روی مزدوران حزب اصلاح حساب کنند. در آن صورت امكان پيوستن ساير استان هاي يمن به دولت نجات و پايان اشغالگري سعودي محتمل خواهد بود.

همه این موارد در حالیست دولت سعودی دهها هزار مزدور سودانی که در اختیار داشت را از دست داده و در جنوب هم با شورای انتقالی و جنبش حراک مواجه است. از این رو ریاض برای سرپا نگه داشتن دولت هادی به شدت به حزب اصلاح نیاز دارد، اما بعد از شکست حزب اصلاح در شمال یمن اگر مأرب را هم از دست دهد در اصل نیروی زمینی اشغالگران سعودی با خلأ بزرگی مواجه می شود.

 در الحدیده نیز سعودی ها نمی توانند امیدی به فعال شدن آن جبهه داشته باشند؛ نیرویی که سواحل الحدیده را اشغال کرده به دو بخش تقسیم شده که با هم درگیر شده اند. نیروهای طارق عفاش که پسرعموی عبدالله صالح است و قبیله تهامی.

آیا آتش بس برقرار می شود؟

همه موارد فوق وضعیت وخیم سعودی را در جنگ نشان می دهد که اگر ریاض اقدامی نکند باید شکست کامل در یمن را پذیرا شود. این مساله برای بن سلمان که در سودای سلطنت است بسیار گران می آید. در استان های مرزی عربستان نیز می تواند زمینه جدایی طلبی در استان های نجران، عسیر و جیزان را فراهم کند که قابلیت تسری به استان های دیگر را هم دارد.

دولت سعودی در داخل هم با کاهش درآمد نفتی به دلیل کاهش شدید تقاضا و قیمت نفت مواجه است و نیز افزایش ابتلای مردم ریاض و جده به کرونا دست به گریبان است. از این رو چند سناریو برای آینده محتمل است؛

سناريوي اول؛ دولت سعودی با بمباران کور و تشديد حملات برای دور نگه داشتن انصارالله از مأرب ادامه دهد از طرف ديگر انصارالله با متقاعد كردن قبايل و تسلط بر ارتفاعات موفق به فتح مأرب شود. در آن صورت با پیروزی انصارالله آتش بس تحقق يابد.

سناريوي دوم؛  دولت سعودي پيشنهاد رهبر انصارالله مبني بر عدم ورود به شهر مأرب در صورت تسليم آن و تضمين فروش نفت و گاز به دولت نچات ملي براي استفاده مردم يمن را بپذيرد. که زیرساخت های مارب هم از آتش جنگ در امان بمانند.

سناريوي سوم؛ دولت سعودي براي مقابله با چالش هاي بزرگتر در داخل و نيز جلوگيري از فروپاشي حزب اصلاح، آتش بس واقعي را بر اساس "طرح صلح دولت نجات ملي يمن" قبول كند. بر اساس اين طرح، بايد محاصره اقتصادي عليه دولت صنعا، بانک مرکزی، فرودگاه صنعا و بنادر الحديده پايان يابد. جنگ در سراسر يمن متوقف شود و اسيران مبادله شوند. 

سناريوي چهارم؛ انصارالله فريب وعده هاي گريفيث نماینده انگلیسی سازمان ملل و آتش بس سعودي را بخورند و از آزادي مأرب منصرف شوند تا اشغالگران فرصتي براي تجدید قوا بيابند.

سناريوي چهارم كه دور از عقل است و امكان تحقق آن صفر مي باشد. سناریویی سوم می تواند به پیروزی جامع انصارالله و مقدمه ای برای پایان جنگ تبدیل شود ضمن اینکه بن سلمان نیز می تواند در سكوت از جنگ یمن بگريزد. این بهترین گزینه برای عربستان است.

سناریوی دوم و اول نیز که بیشتر محتمل است به پیروزی نرم یا سخت انصارلله منجر می شود. در همه موارد شكست در برابر دیدگان اشغالگران و پیروزی مقابل مقاومت مردم یمن قرار دارد.